معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم: دانشگاه فنی و حرفه ای باید کانون خلاقیت های مهارتی باشد/ استقبال چشمگیر دانشجویان به آموزش های مهارتی و دانشگاه فنی و حرفه ای در سال های آینده / دانشگاه فنی و حرفه ای کانون مهارت آموزی کل آموزش عالی کشور است

دکتر غلامحسین رحیمی شعرباف معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: دانشگاه فنی وحرفه ای باید کانون خلاقیت های مهارتی و عملیاتی باشد چرا که خلاقیت در دانشگاه و تحصیلات تکمیلی با خلاقیت در دانشگاه فنی و حرفه ای تفاوت دارد.

به گزارش اداره کل روابط عمومی دانشگاه فنی و حرفه ای، غلامحسین رحیمی شعرباف امروز دوشنبه 24 آذر در همایش روز ملی پژوهش و فناوری بیان داشت: دانشگاه فنی وحرفه ای باید کانون خلاقیت های مهارتی و عملیاتی باشد و همچنین کمیته آمایش در این دانشگاه تشکیل شود.

دکتر رحیمی در ابتدای این همایش  با تبریک به مناسبت هفته پژوهش عنوان کرد: در این هفته هم پژوهش در کشور مورد قدردانی قرار می گیرد و هم پژوهشگران برتر در تمامی حوزه های آموزش عالی شناسایی و به جامعه معرفی می شوند.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در سال های اخیر نیز اهتمام ویژه ای از سوی نهادهای علمی و وزارت علوم به حوزه فناوری صورت گرفته است، فناوران برجسته کشور معرفی می شوند و مورد تشویق قرار می گیرند و همین طور امسال برای اولین بار پژوهشگران دانشگاهی که بیشترین نقش و اثرگذاری را در پیوند دانشگاه ها با جامعه و صنعت داشته اند، مشخص شده و از تعدادی از آن ها فردا طی مراسمی قدردانی می شود.

وی در اشاره به مسائل دانشگاه فنی و حرفه ای عنوان کرد: مدیریت دانشگاه فنی وحرفه ای به ویژه دکتر صالحی عمران در حوزه آموزشی های مهارتی هم از نظر نظری صاحبنظر می باشند وهم از نظر عملی صاحب تجربه هستند.

پیش بینی افزایش چشمگیر استقبال از دانشگاه فنی و حرفه ای در سال های آینده

معاون پژوهشی وزارت علوم در ادامه گفت: نخستین نکته این است؛ برآورد و پیش بینی من این است که اقبال به این دانشگاه در سال های آینده چشمگیر خواهد شد. هم به دلیل اهمیتی که آموزش های مهارتی و فنی و حرفه ای دارند و هم به جهت جمعیت ورودی به آموزش عالی و متقاضیانی که به تدریج افزایش خواهند یافت. تا سه چهار سال آینده اولین پالس های رشد جمعیت به دانشگاه ها می رسد و ما باید این نهادهای علمی را حفظ کرده و توسعه دهیم.

دانشگاه فنی و حرفه ای تقویت شود

رحیمی ادامه داد: نکته بعدی این است که دانشگاه فنی و حرفه ای باید خود را تقویت کند؛ از نظر ساختار، نیروی انسانی، تجهیزات، زیرساخت ها و همه چیز باید تقویت شود که این آمادگی را داشته و پاسخگوی متقاضیان بیشتر باشد. این دانشگاه باید نقش پذیری بیشتری به عنوان یک نهاد علمی مهارت آموز داشته باشد.

وی تصریح کرد: عملکرد دانشگاه فنی وحرفه ای با سایر مراکز مهارت آموز تفاوت دارد. زیرا ما سازمان آموزش های فنی و حرفه ای داریم که در سطح گسترده ای فعالیت می کند. تفاوت این دانشگاه و آن سازمان این است که این دانشگاه در بستر علمی رشد کرده و آن سازمان تنها یک سازمان مهارتی صرف و محض است.

رحیمی شعرباف توضیح داد: به هر حال اعتقاد دارم در این دانشگاه قواعد و مسایل مختلف علمی در کنار آموزش های  مهارتی به دانشجویان منتقل می شود. زمانی که بحث جوشکاری مطرح است، منظور از آن جوشکاری علمی است اگر در سازه ای ایجاد تنش حرارتی شود تنش حرارتی در آن شناسایی و اثرات آن و روابط ساده ریاضی برای دانشجویان تشریح گردد. این شرایط هیچگاه در سازمان آموزش های فنی و حرفه ای رخ نمی دهد و اتفاق نمی افتد. دلیلی هم ندارد. آنجا به منزله انتقال مهارت است اما اینجا انتقال مهارت به همراه دانش روز و مهارت است.

تلاش برای تقویت مهارت آموزی

رحیمی گفت: ما که دانشگاهی مانند دانشگاه فنی و حرفه ای داریم و کارگاه های آموزشی متعدد و گسترده در این دانشگاه وجود دارد چرا از این ظرفیت استفاده نکنیم. در سفری به یکی از شهرستان ها تصمیم گرفته شد تا مهارت آموزی تبدیل به برنامه جامع کشوری تبدیل شود که ابلاغ شود و دانشگاه فنی و حرفه ای را به کانون مهارت آموزی با ویژگی های بیان شده تبدیل شود.

وی خطاب به دکتر صالحی عمران رییس دانشگاه فنی و حرفه ای گفت: نامه ای که برای دانشگاه های معین ابلاغ شد این نبود که تنها دانشگاه معین وارد این مقوله شوند بلکه رییس دانشگاه معین رییس شورای مدیریت استانی آموزش عالی کشور است یعنی از آنان خواسته شده که برای آموزش عالی استان برنامه ریزی کنند.

دکتر رحیمی ادامه داد: آنجا خوشبختانه دانشگاه فنی و حرفه ای هم مدیریت استانی دارد و به راحتی می توان برای هر استان برنامه ریزی تفصیلی کرد. سیاست های کلی اعلام می شود و در آن چارچوب برنامه ریزی های تفصیلی استانی صورت می گیرد و خودشان به اجرا می گذارند. لذا دانشگاه فنی و حرفه ای باید خود را آماده کنند به عنوان کانون مهارت آموزی کل آموزش عالی کشور. یعنی این فقط دانشگاه های دولتی نیستند دانشگاه های غیردولتی، غیرانتفاعی و حتی دانشگاه آزاد هم هستند.

لزوم توجه به چاپ مقاله های علمی - ترویجی

دکتر رحیمی در بیان نکته دیگری گفت: در حال حاضر مقاله های علمی پژوهشی عالی در داخل و هم در خارج از کشور به چاپ می رسد. اکنون در رتبه 15 چاپ مقالات در مجلات معتبر بین المللی هستیم، رتبه 14 نیز از نظر میزان استنادات را دارا هستیم. چیزی که کم داریم مقاله های علمی – ترویجی است.

وی تصریح کرد: این مقالات امتیاز پژوهشی نیز می گیرند. همانطور که قدیم گفته می شد هر یک کارشناس باید 10 کاردان تربیت کند و هیچوقت در دانشگاه محقق نشد، به ازای هر مقاله علمی – پژوهشی باید 10 مقاله علمی – ترویجی منتشر کنیم. به عبارت دیگر مهندسی که روی دستگاهی کار می کند رفتار دستگاه را به صورت علمی تحلیل کند و یافته ها و تجربه های خود را به مقاله علمی – ترویجی تبدیل کند چرا که این مقاله های به مراتب مفیدتر از سایر مقاله ها است.

معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: این مقاله ها مخاطبان محدود دارد. ما نیز در مقدار محدود می توانیم کمک کنیم تا دانشگاه فنی و حرفه ای به مرکزی برای چاپ ژورنال هایی تبدیل شود که حاوی مقاله های علمی - ترویجی باشد. مانند مجله دانشمند که از پیش از انقلاب فعال است و مقاله های علمی عمومی منتشر می کنند. جامعه ای که همه قشرها در آن در حال یادگیری هستند و باید تمامی قشرها نیز منابع داشته باشند.

 دانشگاه فنی و حرفه ای باید کانون خلاقیت های مهارتی باشد

دکتر رحیمی در ادامه عنوان کرد: دانشگاه فنی وحرفه ای باید کانون خلاقیت های مهارتی و عملیاتی باشد چرا که خلاقیت در دانشگاه و تحصیلات تکمیلی با خلاقیت در دانشگاه فنی و حرفه ای تفاوت دارد.

وی تصریح کرد: این دانشگاه، دانشگاه کاردانی و کارشناسی ناپیوسته است. استاندارد آن نیز استاندارد بین المللی است. از نظر تحقیقاتی باید نتایج تحقیقات ما در بهترین ژورنال های دنیا قابل عرضه باشد. این مساله رشته نمی شناسد. همین قدر که برچسب محقق یا هیات علمی مورد تایید وزارت علوم گرفته شد دیگر از ملزومات به شمار می رود که تحقیقات به چاپ برسد.

معاون وزیر علوم اظهار داشت: دانشگاه فنی و حرفه ای باید در سطح استانداردهای بین المللی کار کند و خود نیز در سطح ملی استانداردساز باشد. باید یک دوره مهارتی با استاندارد برگزار شود.

دکتر رحیمی با اشاره به لزوم مشخص شدن استانداردها گفت: اینجا باید استانداردهای ما مشخص شود این کانون های خلاقیت، مراکز نوآوری مهارتی، مراکز رشد تخصصی همگی جزو همین دسته به شمار می رود. سپس در هر استانی می توان چیزی مانند پردیس علم و فناوری مهارتی داشته باشیم که در اصل یک پارک علم و فناوری کوچک است.

وی تاکید کرد: بخشی از این فعالیت های دانشگاه باید به سوی بازتاب نتایج افرادی که در صنعت و جامعه کار می کنند، سوق یابد و تجربیات خود را به زبان علمی بیان می کنند و بعد هم بستری باشد برای این افرادی که خلاق هستند در حوزه های مختلف مهارتی و دانشگاه بستر را فراهم سازد.

لزوم کمک رسانی دانشگاه فنی و حرفه ای به تجاری سازی اختراعات

دکتر رحیمی در ادامه سخنرانی خود افزود: باید برنامه ای را در کشور طراحی کنیم که قانونگذار 10 سال قبل در قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان آورده و تا به حال هم مغفول بوده است. آن هم تجاری سازی اختراعات است.

وی افزود: به همین منظور صندوق تجاری سازی اختراعات صندوق نوآوری و شکوفایی تشکیل شده است. برنامه هایی تا نقطه عقد قرارداد نیز رفت و هنوز هم زمین مانده است. اما فکر می کنم صندوق نوآوری و شکوفایی و سازمان پژوهش های علمی و صنعتی را داریم که می توانند ارتباط با مخترعان ارتباط برقرار کند و طرح ها را بگیرد و بر اساس ملاک های علمی مشخص کند که کدام اختراعات قابلیت تجازی شدن دارد.

این مقام مسئول ادامه داد: اختراعات دو دسته می شوند؛ یکی اینکه نمونه های ساخته شده باید استانداردسازی شود اما دسته بعدی احتیاج ندارد. آن هایی که احتیاج به تجاری سازی دارند نیاز به بستر دارند در حالی که مخترع این بستر را ندارد. این بستر را می توان در دانشگاه فنی و حرفه ای برای مخترعان فراهم کرد.

دکتر رحیمی گفت: در آینده باید جلسه ای با سازمان پژوهش ها، صندوق نوآوری و دانشگاه فنی و حرفه ای گذاشت تا برنامه ای جامع در کشور ایجاد کرد. متاسفانه به رغم اینکه در حوزه تحقیقات در سطح بین المللی دستاورد داشته ایم، ثبت اختراعات ما در کشور هر سال نسبت به سال قبل کمتر می شود.
وی توضیح داد: در انتشارمقاله در رتبه 15 و 14 هستیم اما در اختراعات به 70 و 80  می رسیم. در نوآوری نیز در رتبه بیشتر از 100 هستیم. در حالی که پیشتر در هر سال بیش از 15 هزار اختراع ثبت می شد اما اکنون به حدود 6 هزار تا رسیده است. این مساله باعث می شود اختراعاتی که قابلیت تجاری شدن دارند وارد بازار شوند خود یک تحولی است. همچنین، وقتی مخترع بداند مجموعه ای حامی آنان است، اختراع ثبت شده ابتر نمی ماند. بعد از آن هم فکر کردیم نظام و کشور قطعا فضای تشویق آمیزرا برای مخترعان فراهم می سازد.

لزوم تشکیل کمیته آمایش

دکتر رحیمی در ادامه گفت: به دلیل وضعیت تعداد متقاضیان دانشگاه فنی و حرفه ای، ساماندهی داخلی در این دانشگاه در حال انجام است . دانشگاه در فاز اول ساماندهی است. ساماندهی یکی از طرحهای آموزش عالی مورد تصویب شورای عالی انقلاب عالی فرهنگی است.
وی تصریح کرد: همچنین، متناسب سازی رشته ها با نیازها را داریم، ماموریت گرایی موسسات آموزش عالی را داریم. نظام جامع فنی و حرفه ای یکی از زیرطرح های آمایش است. در این سه مورد، مخاطب دانشگاه فنی و حرفه ای است.

معاون پژوهشی وزارت علوم اظهار داشت: تشکیل کمیته آمایش باید به صورت جدی در این دانشگاه پیگیری و ایجاد شود.

وی در پایان از مدیران دانشگاه فنی و حرفه ای و خانواده دانشگاه در سراسر کشور تشکر کرد. وی گفت وظیفه ای به دوش دارید که همیشه آموزش عالی را متهم به آموزش صرف می کند و می گوید افرادی که وارد بازار کار می شوند کارایی ندارد اما این دوره های مهارتی بخشی از نقص را برطرف می کند و برطرف سازی نقص به دوش مسئولان این دانشگاه است.